Hút thuốc lá không chỉ gây tổn hại nghiêm trọng tới sức khỏe của bản thân người hút mà còn ảnh hưởng sinh hoạt của những người xung quanh khi thường xuyên phải chịu đựng mùi hôi khó chịu của khói thuốc, tình trạng này kéo dài sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp đối với người không hút vì phải liên tục hít phải khói thuốc một cách thụ động (còn gọi là phơi nhiễm). Cuộc Sống Việt mời bạn đọc cùng tìm hiểu về Tác hại của thuốc lá và những lợi ích sau khi bỏ thuốc lá qua bài viết sau đây:
1. Những thành phần hóa học gây hại có trong khói thuốc lá
Trong khói thuốc lá có khoảng 5000 đến hơn 7000 loại hóa chất với ít nhất 250 loại gây hại cho sức khỏe và khoảng 70 loại có khả năng gây ung thư, một số hóa chất chủ yếu có trong khói thuốc lá như:
- Polonium-210 là một nguyên tố phóng xạ có khả năng gây ung thư.
- Arsenic là chất bảo quản gỗ có thể gây ung thư gan, da, phổi và bàng quang.
- Benzene được dùng để hỗ trợ sản xuất các loại hóa chất khác, có khả năng gây ra bệnh bạch cầu, nó cũng có thể gây ung thư.
- Cadmium là một chất kim loại dùng để sản xuất pin. Cadmium và hợp chất của nó có thể gây ung thư phổi, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư thận.
- Formaldehyde được dùng để hỗ trợ sản xuất các loại hóa chất khác và nhựa, có thể gây ung thư ở các mô hô hấp và gây bệnh bạch cầu.
- Chromium VI được dùng để chế tạo sơn, thuốc nhuộm và kim loại hợp kim, hợp chất của nó có thể gây ung thư các bộ phận của đường hô hấp như: phổi, mũi và xoang mũi.
- Monoxit carbon (khí CO) có trong khói thuốc lá với nồng độ cao sẽ đi nhanh vào máu, cùng với hemoglobine chiếm chỗ oxy trên hồng cầu. Sau khi hút thuốc lá, một lượng hồng cầu trong máu gắn kết với CO nên tạm thời mất chức năng vận chuyển O2. Kết quả là cơ thể không được cung cấp đầy đủ oxy.
- Tar được hình thành từ một số hóa chất có trong khói thuốc lá, nó đọng lại một dư lượng màu nâu dính trên răng, mô và phổi.
2. Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe
Theo nghiên cứu cho thấy rất nhiều căn bệnh nguy hiểm đe dọa tính mạng con người đều có nguyên nhân từ thuốc lá. Một điếu thuốc lá làm tiêu hao 5,5 phút tuổi thọ của người hút, cứ 6 giây là có 1 người chết vì những bệnh liên quan đến thuốc lá, số người chết vì thuốc lá cao gấp 3 lần số người chết vì tai nạn giao thông và bệnh HIV.
Những người không hút thuốc có thể sống thọ hơn những người hút thuốc khoảng 20 năm, đồng thời những người hút thuốc lá liên tục trong vòng nửa năm sẽ có khả năng mắc ung thư phổi cao gấp 6,5 lần so với người không hút.
Khói thuốc lá sau khi được đưa vào cơ thể bằng đường mũi hoặc đường miệng sẽ ngấm vô máu thông qua phổi, tích tụ lâu ngày gây ra các bệnh sau:
- Tim mạch (chiếm hàng đầu trong số các bệnh gây ra bởi khói thuốc): gây đau nhức chân tay, viêm tắc mạch máu, nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, giảm trí nhớ và giảm khả năng tiếp thu....
- Ung thư: ung thư phế quản phổi là chủ yếu (chiếm hơn 90%), kế đến là ung thư vòm họng (người hút thuốc lá kèm theo uống rượu bia có nguy cơ mắc ung thư vòm họng rất cao), ung thư khoang miệng, ung thư thực quản, ung thư thanh quản, ung thư dạ dày, ung thư bàng quan, ung thư thận, ung thư ruột... Bệnh ung thư ở người hút thuốc dễ phát triển hơn so với ở người không hút thuốc.
- Bệnh hô hấp: Bệnh lao, bệnh phổi mạn tính, viêm phế quản mạn tính, tắc nghẽn đường thở.
- Bệnh răng và lợi (nướu): vàng răng, cao răng, viêm loét, sâu răng.
- Loãng xương.
- Tiểu đường.
- Đục thủy tinh thể.
- Hình thành nhiều nếp nhăn ở da.
- Khó thụ thai đối với phụ nữ hút thuốc.
3. Các loại thuốc lá
Không có một loại thuốc lá nào an toàn tuyệt đối, tất cả các loại thuốc lá đều chứa nhiều độc tố gây hại, trong mọi trường hợp tiếp xúc với khói thuốc lá (hút thuốc lá chủ động và hút thuốc lá thụ động) đều tiềm ẩn nguy cơ tích tụ chất độc cho cơ thể.
- Thuốc lá điện tử có khả năng gây ung thư cao gấp 15 lần thuốc lá điếu.
- Thuốc lá loại nhẹ cũng độc hại như thuốc lá thông thường.
- Thuốc lào và thuốc lá điếu đều độc hại như nhau.
- Thuốc lá ghi nhãn "không có chất phụ gia" hoặc "thuốc lá tự nhiên" có khả năng gây ung thư giống như thuốc lá thông thường.
4. Khói thuốc lá đọng lại
Theo các kết quả của nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy rằng thời gian khói thuốc lá có thể tồn tại trong không khí là rất lâu, lên tới 5 giờ đồng hồ, kể cả khi chúng đã trở nên vô hình và không còn để lại mùi nữa.
Không chỉ có khói thuốc lá tồn tại vô hình trong không khí mà còn có cả khói thuốc lá đọng lại trên các bề mặt nhà cửa và vật dụng. Các độc tố trong khói thuốc lá bám vào tường, cửa, quần áo, tóc,… để lại một lượng lớn chất cặn nguy hiểm tồn tại dai dẳng và có khả năng tích tụ lớn dần theo thời gian, từ đó hình thành một không gian bao trùm độc tố. Những hạt cặn nhỏ còn sót lại này không dễ mà tẩy xóa được, chúng có thể được hấp thụ qua da và đường hít thở. Mọi người đều có nguy cơ bị phơi nhiễm với khói thuốc đọng lại trong nhà sau khi có người hút thuốc.
5. Những lợi ích sau khi bỏ thuốc lá
Hút thuốc lá chẳng những gây nguy hại cho bản thân người hút mà còn mang đến hiểm họa cho sức khỏe những người xung quanh, bên cạnh đó còn gây ô nhiễm môi trường. Việc không hút thuốc lá trước hết sẽ hạn chế rủi ro mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng do khói thuốc lá mang lại, kế đến là tạo được môi trường lành mạnh không độc hại cho những người xung quanh, xây dựng cuộc sống chất lượng cho gia đình và xã hội.
Những lợi ích khi bỏ thuốc lá:
- Ngưng gây tổn thương phổi: phổi của người hút thuốc lá lâu năm sẽ dần hình thành những vết sẹo không bao giờ mất đi. Nếu tình trạng này kéo dài thì phổi có khả năng bị tổn thương vĩnh viễn. Bỏ thuốc lá trong vòng 2 tuần đầu sẽ cảm nhận được sự hít thở dễ dàng hơn, ít bị hụt hơi, vì phổi đang dần hồi phục sau một thời gian dài thu nạp nicotine trong khói thuốc lá.
- Giảm tích tụ độc và nguy cơ mắc bệnh nan y: bỏ thuốc lá sẽ giảm tích tụ độc tố trong cơ thể và giảm nguy cơ mắc phải các bệnh nay y có nguồn gốc từ thuốc lá.
- Giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch: bỏ thuốc lá có thể hạ huyết áp và giảm nhịp tim gần như ngay lập tức, giảm nguy cơ bị nhồi máu cơ tim trong vòng 24 giờ từ khi bắt đầu cai thuốc.
- Máu và hệ thống miễn dịch: tế bào bạch cầu sẽ trở về số lượng bình thường và sẽ không còn trong trạng thái luôn gia tăng để bảo vệ cơ thể. Khi cai thuốc trong vòng 2 tuần đầu đến 12 tuần, lưu thông máu sẽ trở nên dễ dàng hơn, hệ thống miễn dịch được thúc đẩy chống lại cảm lạnh và cúm, máu sẽ loãng hơn và hạn chế khả năng hình thành các cục máu đông nguy hiểm. Oxy trong cơ thể gia tăng sẽ giảm đau đầu và mệt mỏi;
- Tiết kiệm được một khoản chi phí khổng lồ hằng năm: nếu thống kê sẽ thấy chi phí của người nghiện thuốc lá bỏ ra mua nó hằng năm là rất lớn, ngoài ra còn có các chi phí khác như tiền cho ngành bảo hiểm, y tế;
- Cải thiện làn da: bỏ hút thuốc lá có thể giữ cho da hạn chế lão hóa và nếp nhăn, giúp làm sáng da;
- Sạch miệng: hơi thở của người hút thuốc lá có mùi hôi rất khó chịu và răng thường bị xỉn màu, dễ mắc bệnh ợ chua. Sau một vài ngày không hút thuốc tình trạng răng miệng sẽ được cải thiện;
- Cải thiện trí nhớ và thị lực: thuốc lá chính là thủ phạm làm giảm suy trí nhớ, người nghiện sẽ nhanh già đi, chức năng miễn dịch và sức khỏe bị sa sút. Người nghiện thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa hoàng điểm (một phần của võng mạc ở phía sau mắt) cao gấp 2 lần so với người bình thường;
- Hạn chế rụng tóc, bạc tóc: người nghiện thuốc lá rất dễ bị rụng tóc, tóc mau gãy và bạc nhanh hơn gấp 2 - 6 lần người bình thường, khả năng bị hói đầu cao hơn người bình thường gấp 2 lần;
- Hạ cholesterol: bỏ thuốc lá sẽ giảm chất béo và cholesterol lưu thông trong máu, từ đó làm chậm sự tích tụ chất béo trong các động mạch;
- Cơ và xương chắc khỏe hơn: bỏ thuốc lá có thể giảm nguy cơ gãy xương, cơ bắp sẽ trở nên khỏe hơn, đồng thời tăng oxy trong máu;
- Bảo vệ người xung quanh và môi trường: cai thuốc lá sẽ giảm được một lượng lớn các hóa chất nguy hại đang âm thầm đầu độc những người thường xuyên bị phơi nhiễm khói thuốc, đồng thời xây dựng môi trường sống trong lành không bị ảnh hưởng bởi khói thuốc.
Qua một thời gian ngắn cai thuốc lá, tình trạng sức khỏe và hầu hết các bộ phận chính trong cơ thể sẽ được cải thiện đáng kể, từ não cho đến gen (DNA).
Cuộc Sống Việt chân thành cảm ơn bạn đọc đã xem bài viết. Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn đọc thông tin cần thiết về Tác hại của thuốc lá và những lợi ích sau khi bỏ thuốc lá, giúp bạn đọc trang bị thêm vài điều hữu ích cho cuộc sống lành mạnh và hạnh phúc hơn.
Nhật Nam